Marketing Strategiyasi nedir?
Marketinq Strategiyası – müştərilərin istəklərini və ehtiyaclarını başa düşmək, davamlı rəqabət üstünlüyü yaratmaq və ən əsası şirkətin məqsədlərinə və hədəflərinə nail olmaq üçün yaradılan bir plandır və ya yol xəritəsidir.
Table Of Content
- Marketinq Strategiyasına nələr daxildir?
- 10 addımda Marketinq Strategiyası
- Marketinq strategiyasında SMART cədvəli
- Marketing strategiyasında şirkətin missiyası və dəyərləri
- Marketing strategiyasinda SWOT analizi
- Marketinq strategiyasında rəqib araşdırması
- Marketinq strategiyasında hədəf bazar və müştərilər
- Marketinq strategiyasında məqsədlər və "KPİ"lar
- Marketinq strategiyasında qiymət
- 7 qiymət qoyma strategiyası
- Marketing strategiyasında büdcə
- Marketinq strategiyasında marketinq kanalları təyini
- Marketinq strategiyasında inkişaf
Kiçik şirkətlər, böyük şirkətlər eyni zamanda StartUplar öz məqsədlərinə və ya hədəflərinə çatmaq üçün həm ənənəvi, həm də rəqəmsal marketinq strategiyasından istifadə edirlər.
Rəqəmsal və Ənənəvi marketinq haqqında ətraflı məlumat üçün keçid edin
Marketinq Strategiyasına nələr daxildir?
Marketinq strategiyası marketinqlə bağlı olan fəaliyyətlərin ümumi istiqamətini müəyyən edir.
Bura daxildir:
- Hədəf kütlə
- Biznes məqsədiniz
- Kontent marketinq
- Brend mesaj
- Qazanılan uğurların ölçülməsi və s.
10 addımda Marketinq Strategiyası
Ümumiyyətlə şirkətiniz və ya biznesiniz üçün güclü marketinq strategiyası yaratmaq üçün müəyyən addımlar atmalısınız. Marketinq strategiyasını addım-addım qurulmasına baxaq. İlk öncə addımlar hansılardır onlara baxaq.
- SMART cədvəli
- Şirkətin missiyası və dəyərləri
- SWOT analizi (bazar araşdırması)
- Rəqib araşdırması
- Hədəf bazar və müştərilər
- Marketinq məqsədləri və ya “KPİ”lar
- Qiymət strategiyası
- Marketinq büdcəsi
- Marketinq kanalları və ya platformaları
- İnkişaf strategiyası
Marketinq strategiyası hazırlayarkən bu kimi ən vacib amillərə diqqət etməlisiniz.
Marketinq strategiyasında SMART cədvəli
SMART – Specific, Measurable, Achievable, Relevant, Timebound sözlərinin birləşməsindən yaranıb, hədəfləri və məqsədləri təyin etmək üçün istifadə olunur.
- Specific – hədəf və ya məüsəd dəqiq olmalıdır
- Measurable – hədəf və ya məqsəd ölçülə bilən olmalıdır
- Achievable – hədəf və ya məqsəd əldə olunan və ya qəbul edilən olmalıdır
- Relevant – hədəf və ya məqsəd uyğun və mümkün olmalıdır
- Timebound – hədəf və məqsəd müəyyən zamanda hazır olmalıdır
Bu başlıqların cavablarını təyin edərək SMART cədvəlini yarada bilərsiniz.
Marketing strategiyasında şirkətin missiyası və dəyərləri
Ümumiyyətlə şirkətlərin missiyası və dəyərləri 3 komponenti özündə birləşdirir.
- Şirkətin vizyonu və missiyası hansıdır?
- Şirkətin dəyərləri hansılardır?
- Şirkətin məqsədləri və hədəfləri hansılardır?
Şirkətin missiyası şirkətdə olan bütün komandalara uyğun olmalıdır və komandalar birlikdə razılığa gəlməlidirlər
Əsas olaraq şirkətin marketinq strategiyası və satış fəaliyyətləri şirkətin missiyasına uyğun olmalıdır. Marketing strategiyası hazırlayan zaman bu 3 element üzərində hazırlanır.
Qəbul edilən qərarlar və kiçik qərarlarla qabağa getməsi şirkətin əsas məqsədi olacaqdır.
Marketing strategiyasinda SWOT analizi
Bazar araşdırması marketinq strategiyasında önəmli addımdır. Bazar araşdırmasında bazarın böyüklüyünün dəyəri, satılan məhsulların miqdarı və ümumi desək fürsətlərin gəlirliyini müəyyən edən ən son trendlər vurğulanır. Bunların hamısını bir yerə yığmaq üçün SWOT analizdən istifadə edilir.
SWOT analizi nədir? – Düzgün marketinq təhlili aparmağınıza kömək edən bir analizdir.
- Strenghts (Güclü tərəflər)
- Weakness (Zəif tərəflər)
- Opporunities (Fürsətlər)
- Threats (Təhlükələr)
Strenghts (güclü tərəflər) – Şirkətinizin rəqiblərlə müqayisədə hansı üstünlükləri var? Şirkətinizin sahib olduğu imkanlardan üstün olanları hansılardır? Ümumiyyətlə şirkətiniz nədə yaxşıdır?
Weakness (zəif tərəflər) – Şirkətinizin zəif tərəfləri hansılardır? Nələri gücləndirə və ya təkmilləşdirə bilərsiniz? Rəqiblərlə müqayisədə sizdə nələr yoxdur və ya zəifdir?
Opportunities (fürsətlər) – Bazarda sizin şirkətə üstünlük verən tendensiyalar hansılardır? Bazarda olan ən son trendlərdən necə istifadə edə bilərik?
Threats (təhlükələr) – Bazarda şirkətinizə mənfi təsir edən amillər hansılardır? Şirkətinizin uğuruna və ya performansına təhlükə yaradan amillər hansılardır?
Marketinq strategiyasında rəqib araşdırması
Rəqabət təhlili aparmaq marketing strategiyasında önəmli amildir. Rəqabət təhlilini aparmaq üçün aşağıdakı suallara cavab verməlisiniz.
- Rəqibləriniz kimlərdir?
- Rəqibləriniz hansı marketinq strategiyasından istifadə edirlər?
- Rəqibləriniz marketinq strategiyasına necə nail olurlar?
Rəqiblərinizi yaxşı tanımağa çalışın. Onlar hansı marketinq kanallarından istifadə edirlər, hansı kontentlərdən istifadə edirlər, rəqiblərinizin hansı üstünlükləri var və s.
Marketinq strategiyasında hədəf bazar və müştərilər
Bu addımda siz ingilis dilində olan “buyer persona” və “customer journey” yaratmalısınız. Müştəri səyahət xəritəsi (buyer journey) şirkətinizin potensial müştərilərlə həyata keçirdiyi bütün qarşılıqlı əlaqələrin vizual təsviridir.
Müştəri səyahət xəritəsi (buyer journey) 5 mərhələdən ibarətdir.
- Awarness
- Interest
- Consideration
- Conversion
- Retention
Awarness – Müştərilər öz ehtiyaclarını axtarmağa başlayır. Bu mərhələdə siz müştərilərin ehtiyaclarını bilməlisiniz və məhsulunuzu tanıtmalısınız.
Interest – Siz müştərinin ehtiyacını qarşılamısınız və müştərinin sizin məhsula marağı var.
Consideration – Müştəri artıq sizin məhsulu almaq haqqında fikirləşir. Siz bu addımda müştəriləri push etmək üçün yəni məhsulu almaları üçün addımlar atmalısınız.
Conversion – Müştəri artıq sizin məhsulu aldı və öz ehiyacını qarşıladı.
Retention – Müəyyən zaman sonra siz təkrar müştərinin sizin məhsulu almaları üçün addımlar atırsınız. Email marketinq, sms marketinq və s.
Buyer personanı təyin etmək üçün isə müştərilərin yaşını, yaşadıqları yerləri, nəyə maraqları var və s kimi detalları bilməlisiniz.
Marketinq strategiyasında məqsədlər və "KPİ"lar
Ümumi desək marketinq strategiyası hazırlayan zaman hansı biznes məqsədlərimizin həyata keçiriləcəyini başa düşməliyik. Marketinqin məqsədi hər zaman biznes plana uyğun olmalıdır.
Bunun üçün özümüzə bəzi suallar verməliyik.
- Biznes məqsədlərimdən hansına çatmalıyam?
- Məqsədə çatmaq üçün hansı “KPİ”lar təyin olunmalıdır?
- Marketing funnel necə olmalıdır?
Biznes məqsədimiz üçün atdığımız addımların və ya gördüyümüz işlərin performansını ölçmək lazımdır. Çün ki bu performansı hər dəfəsində yaxşılaşdırmaq və bizim üçün daha da önəmli hala gətirməliyik.
Bunun üçündə gördüyümüz hər işlərin başına KPİ qoyulması mütləqdir.
KPİ – Key Performance İndicator sözlərinin baş hərflərinin birləşməsindən əmələ gəlib. Bizim dildə desək “əsas performans göstəriciləri” olaraq adlanır.
Marketinq strategiyasında qiymət
Qiymət strategiyası demək olar ki, bazarın və rəqib araşdırmasının bir hissəsidir. Məhsulun bazarda qiyməti və rəqibləriniz bu məhsulu hansı qiymətdə satır və s. Qiymət bazarın nə qədər rəqabətli olmasından asılıdır.
7 qiymət qoyma strategiyası
- Rəqabətli qiymətqoyma strategiyası
- Qiymətə əlavə etmək strategiyası
- Dinamik qiymətqoyma strategiyası
- Freemium strategiyası
- Yüksək-aşağı qiymətqoyma strategiyası
- Saatlıq qiymətqoyma strategiyası
- Bazarın qaymağını almaq (skimming) strategiyası
Rəqabətli qiymətqoyma strategiyası – Rəqiblərin qiymətləri əsas amil kimi götürülür. Tələb və təklif arxa planda qalır. Rəqabətli qiymətqoyma strategiyasında siz məhsullarınızın qiymətini rəqiblərin məhsul qiymətlərindən birqədər aşağı, eyni və ya birqədər yuxarı qoya bilərsiniz.
Qiymətə əlavə etmək strategiyası – Bu strategiyanı istifadə edən şirkətlər öz məhsullarına əsasən nə qədər qazanc əldə etmək istədiklərinə əsasən təyin edirlər. Məsələn: Sizin şirkət kostyum satır. Kostyumu istehsal etmək 100 manata başa gəlir. Hər satışda isə 200 azn gəlir əldə etmək istəyirsinizsə o zaman kostyumun satışı 300 azn olacaq. Bu strategiya ümumiyyətlə çox istifadə olunan bir strategiyadır. Ən çoxda pərakəndə satıcılaer tərəfindən geniş istifadə olunur.
Dinamik qiymətqoyma strategiyası – Burada qiymət bazar və müştəri tələblərinə əsasən dəyişə bilir. Burada şirkətlər qiymətləri müştərilərin nə vaxt və nə qədər ödəməyə hazır olduqlarına əsasən dəyişir.
Freemium strategiyası – Bu strategiya “pulsuz” və “premium” sözlərinin birləşməsindən yaranıb. Ən çox mobil tətbiqlərdə və xidmət təklif edən vebsaytlarda istifadə olunur. Yəni ki, istifadəçiyə əvvəlcə pulsuz yoxlama imkanı verirlər. Sonra isə funskiyaları aktivləşdirmək üçün ödəniş tələb olunur. Buna görədə istifadəçilərə məhsulu və ya xidməti satmaq asanlaşır.
Yüksək-aşağı qiymətqoyma strategiyası – Bu strategiyadan istifadə edən şirkətlər əvvəlcə məhsulu yuxarı qiymətə qoyurlar. Bir müddət sonra həmin məhsulun dəbi gedəndə və ya aktuallığı itəndə qiyməti aşağı salırlar. Daha çox mövsümi gedən məhsullar və ya il sonu satışlarını bu strategiyaya nümunə vermək olar.
Saatlıq qiymətqoyma strategiyası – Bu strategiyadan daha çox frilans işlər götürənlər, məsləhətçilər və s istifadə edirlər. Bu strategiya əsasən pul qarşılığında vaxtı satmaq kimi başa düşülür.
Bazarın qaymağını almaq (Skimming) strategiyası – Bu strategiyada şirkətlər təzə gələn məhsulu əvvəlcə baha qiymətə qoyurlar. Sonra zaman keçdikcə məhsullar aktuallığını itirdikcə qiymətlər aşağı düşür. Bu strategiya əvvəl baha alan müştəriləri bir qədər əsəbləşdirən strategiyadır.
Marketing strategiyasında büdcə
Deyə bilərik ki, marketinq büdcəniz də marketinq məqsədləri və “KPİ”lar kimi biznesinizin hansı mərhələdə olmasından asılıdır.
Bazara yeni daxil olan şirkətlər bazar payını qazanmaq üçün daha çox investisiya qoyurlar. Lakin, bazarda olan köhnə şirkətlər isə güvənliliyi və etibarlığı artırmaq üçün ivestisiya qoyurlar.
Büdcə təyini zamanı nəzərə almalısınız ki, hər bir marketinq kanalı üçün fərqli məbləğda büdcə ayırmalısınız. Aşaöıdakı suallara cavab taparaq büdcə təyini edə bilərsiniz.
- İndiyə qədər istifadə etdiyiniz marketing kanallarından sizə ən çox təsir edəni hansıdır?
- Başqa marketinq kanalından istifadə etmək istəyi var?
- Hansı marketinq kanalları satışınıza daha çox təsir edir?
- Ayrılan büdcə qarşınıza qoyduğunuz “KPİ”lara uyğundur?
Bu suallara cavab verərək marketinq büdcənizi təyin edə bilərsiniz. Sonra isə hansı marketinq kanallarından istifadə edəcəyinizə qərar verə bilərsiniz.
Marketinq strategiyasında marketinq kanalları təyini
İndiki dövrümüzü sosial media kanalları və ya digər platformalar olmadan təsəvvür etmək mümkün deyil. Günümüzdə sosial media platformalarının nə qədər önəmli olduğunu demək olarki, hərkəs bilir.
Buna görə də marketinq strategiyasında kanallar təyin etməlisiniz. Təyin etdiyiniz kanallarda nə iş görəcəyinizi unutmamalısınız və həqiqətən də marketinq strategiyanıza uyğun kanal təyin etməlisiniz.
Sosial medialar, mobil tətbiqlər, vebsaytlar və s. kimi platformalarda və kanallarda aktivlik göstərə bilərsiniz.
Kontent Marketinqi – kontent marketinqi inbound marketinq üçün olduqca önəmlidir. Kontent marketinqdən istifadə edən şirkətlər daha çox öndə olurlar və bunuda unutmaq olmaz ki, kontent marketinq uzunmüddətli bir strategiyadır.
Sosial Media – Günümüzün ən aktual və ən vacib amillərindən biridir. Brendinizi şəkillər və ya videolar vasitəsilə təqdim etməyə imkam verir. İndiki şirkətləri sosial mediasəz təsəvvür etmək qeyri-mümkündür.
Marketinq strategiyasında inkişaf
Məqsədlərinizi, hədəflərinizi, “KPİ”larınızı və s. təyin etdikdən sonra artıq bir inkişaf strategiyasını təyin edə bilərsiniz. Həmçinin, marketinq kanallarını təyin etdikdən sonra hər bir kanal üzərində həyata keçirəcəyiniz fəaliyyətləri gözdən keçirin.
- Media reklamları və kampaniyaları
- Kontent strategiyası
- Offlayn fəaliyyətlər
Media reklamları və kampaniyalar – Hansı marketinq kanallarında reklam verəcəyinizi planlaşdırdıqdan sonra sizi tanımayan potensial müştərilərə reklam göstərmək və qarşılıqı əlaqə yarandığı təqdirdə remarketinqdən istifadə edə biləcəyiniz bir marketinq funneli qurmalısınız.
Bundan başqa endirimlər təşkil edə bilərsiniz, xüsusi və özəl günlər təyin edə bilərsiniz və s kampaniyalar təşkil edərək satışlarınızı artıra bilərsiniz.
Kontent strategiyası – Bu strategiya müştərilərlə əlaqə qurmaq üçün vacib bir strategiyadır. Düzgün kontent strategiyası paylaşmaq istədiyiniz məzmunun və ya məhsulun potansiyal müştəriləriniz üçün əlçatan olacaq. Nəzərə alaq ki, kontent strtegiyasında ardıcıllıq vacibdir.
Offlayn fəaliyyətlər – Digital reklamlar indiki günümüzdə o qədər əhəmiyyət kəsb edir ki, artıq ənənəvi reklamları bəzi şirkətlər yaddan çıxarırlar. Lakin, sizin şirkətə də uyğun olarsa broşurlardan, yolqırağı plakatlardan və s. reklamlardan istifadə edə bilərsiniz.
No Comment! Be the first one.